หน้าหนังสือทั้งหมด

หลักธรรมแห่งสหกรณ์ในพระพุทธศาสนา
303
หลักธรรมแห่งสหกรณ์ในพระพุทธศาสนา
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ. ศ. ๒๔๗๒ ២០៨ ในปีนี้ (พ.ศ. ๒๔๗๒) จะเลือกธรรมารับพระราชทานถวายวิสัชนา ๓ ประการ คือ สหกรณ์ สันติ ๑ ๑ รัฏฐาภิปาลโนบาย ๑ พอเป็นนิทัศนนัย. สหกรณ์ นั้น คือการทำร่วม
เนื้อหาในปี พ.ศ. 2472 กล่าวถึงการเลือกธรรมารับพระราชทานที่เกี่ยวข้องกับแนวคิดสหกรณ์ใน พระพุทธศาสนา โดยนำเสนอหลักการที่สำคัญเกี่ยวกับความสำคัญของการทำงานร่วมกันเพื่อ ความสำเร็จของกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิต
ความสงบแห่งจิตและพระราชธรรม
308
ความสงบแห่งจิตและพระราชธรรม
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ๓๑๓ สงบแห่งจิต มิให้คิดตื่นเต้นฟุ้งซ่าน. การบำเพ็ญปัญญาสิกขา คือการศึกษาทางปัญญาได้แก่การ จำเริญวิปัสสนา ก็เพื่อกำจักกิเลสอาสวะอันเป็นข้าศึกแก่ความสงบแห่งจิต, ค
การบำเพ็ญปัญญาสิกขาคือการศึกษาเพื่อต่อสู้กับกิเลสและนำไปสู่ความสงบภายใน บทสรุปเหล่านี้ย้ำถึงความสำคัญของความสงบในจิตใจและความสุขที่เกิดจากการทำสมาธิ นอกจากนี้ยังมีการเน้นถึงบทบาทของพระมหากษัตริย์ในการ
การบำรุงรัฐสมบัติและความสงบในสังคม
309
การบำรุงรัฐสมบัติและความสงบในสังคม
ให้เกิด สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ๓๑๔ ๑. ๔ สังคหวัตถุนี้ เป็นอุบายวิธีให้เกิดรัฐสมบัติ ซึ่งได้นามบัญญัติว่า โรคคล สถานที่ราบคาบปราศจากโจรภัยจนถึงวางใจได้ มีทวารเรือนไม่ต้องลงกลอนเป็นคำรบ
ข้อความนี้เกี่ยวกับการบำรุงรัฐสมบัติผ่านการดำเนินการด้านเกษตรกรรมและพาณิชยกรรม พระมหากษัตริย์มีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนราษฎร์ให้มีความสามารถเลี้ยงชีพ ส่งผลให้ประเทศสงบและเจริญรุ่งเรือง การพูดจาและการสน
การปฏิรูปเทสวาสะและการอยู่ในถิ่นอันสมควร
312
การปฏิรูปเทสวาสะและการอยู่ในถิ่นอันสมควร
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ.ศ. ๒๔๗๓ ๓๑๗ ในปีนี้ ( ๒๔๗๓ ) จักเลือกมาถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ ปฏิรูปเทสวาสะ การอยู่ ในถิ่นอันสมควร ปฏิรูปการิตา ความเป็นผู้ทำให้เหมาะ ๑. ถิ่นฐานอันเหมาะเจาะ
ในปี พ.ศ. ๒๔๗๓ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เสนอแนวคิดเกี่ยวกับการปฏิรูปเทสวาสะ ซึ่งหมายถึงการเลือกอยู่ในถิ่นที่เหมาะสมต่อกิจการต่างๆ ของบุคคลและคณะ โดยมีการยกตัวอย่างประวัติศาสตร์ของการย้ายราชธานีของพระเ
สัมมาปาสะบ่วงคล้องน้ำใจ
318
สัมมาปาสะบ่วงคล้องน้ำใจ
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ๓๒๓ กรณียะนี้ นับว่าเป็นสัมมาปาสะบ่วงคล้องน้ำใจคนให้จงรักภักดี เป็นสังคหะวัตถุอย่างสำคัญ ประการหนึ่ง จัดเข้าในรัฏฐาภิบาลโนบาย โดยสังขิตตนัย ด้วยประการฉะนี้ รัฏฐ
กรณียะนี้มีความสำคัญในการสร้างความรักและภักดีต่อชาติ ซึ่งถือเป็นส่วนหนึ่งของรัฏฐาภิบาลโนบาย เพื่อส่งเสริมความเจริญสิริสวัสดิ์ของพระองค์และประเทศ การปฏิรูปการิตาจัดเป็นคุณสมบัติที่ล้ำเลิศเนื่องจากช่วยส
ความสำคัญของสติปัฏฐาน
319
ความสำคัญของสติปัฏฐาน
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ. ศ. ๒๔๗๔ ๓๒๔ ในปีนี้ (พ. ศ. ๒๔๗๔) จะเลือกธรรมมารับพระราชทานถวายวิสัชนา ๑ อุบายโกศล ๑ สติปัฏฐาน ๑ รัฏฐาภิบาลโนบาย ๑ พอเป็นนิทัสนนัย (อุบายโกศล ถวายซ้ำ พ.ศ. ๒๔๖
ในปี พ.ศ. ๒๔๗๔ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้กล่าวถึงความสำคัญของอุบายโกศลและสติปัฏฐานที่เป็นหลักในการปกครองประชาชนให้มีความร่มเย็น โดยการใช้เหตุผลที่ถูกต้องและการควบคุมอารมณ์อย่างมีสติจากพระคุณ ซึ่งการสอน
การณวสิกตา ในพระพุทธศาสนา
322
การณวสิกตา ในพระพุทธศาสนา
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ.ศ. ๒๔๗๕ ៧២៧ ในปีนี้ (พ.ศ. ๒๔๗๕) จะเลือกธรรมมารับพระราทานถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ กา รณวสิกตา ๑ รัฏฐาภิปาลโนบาย พอเป็นนิทัศนนัย ๑ การณวสิกตา แปลตามพยัญชนะ ความ
ในปีพ.ศ. ๒๔๗๕ มีการเน้นการเลือกธรรมมารับพระราทาน เกี่ยวกับการณวสิกตา ซึ่งหมายถึงความจำเป็นในการกระทำสิ่งต่างๆ โดยไม่ฝ่าฝืนความเหมาะสม และเป็นคุณสมบัติที่สำคัญในการพัฒนาบุคลิกภาพและจิตใจให้แข็งแกร่งขึ้
ขันติและอหิ นาโคว ในพุทธศาสนา
337
ขันติและอหิ นาโคว ในพุทธศาสนา
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) อหิ นาโคว สงฺคาเม อติวากย์ ติกฺขิสส์ ๓๔๒ จาปาโต ปาติ สร์ ทุสสีโล หิ พหุชฺชโน ។ เราจักอดกลั้นถอยคำเกิน เหมือนช้างที่ทนลูกศร อันตกจากแห่งในสงคราม เพราะหมู่ชนเป็น
เนื้อหาพูดถึงขันติในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในพระราชประวัติของสมเด็จพระพุทธเจ้า ที่ทรงแสดงความอดทนและมีใจเมตตาต่อผู้มีอิทธิพลที่ประสงค์ทำร้ายพระองค์ ทั้งในคำสอนเกี่ยวกับขันติและความอดทนต่อความทุกข์ ภิกษุ
พระราชกรณียกิจในการบำรุงสังคม
340
พระราชกรณียกิจในการบำรุงสังคม
๑ ๑ ๓๔๕ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) อันคุมความสามัคคดีแลอุปถัมภ์ให้ดำรงมั่น, เหตุดังนั้น พระโบราณจารย์จึงได้แสดงไว้โดยความ เป็นกรณียะของพระเจ้าแผ่นดินประการหนึ่ง ในสังคหะวัตถุกถาและจักรพรร
เนื้อหานี้กล่าวถึงบทบาทของพระเจ้าแผ่นดินในการดูแลประชาชน และการพัฒนาประเทศ โดยเฉพาะการบำรุงกสิกรรมและพาณิชกรรม รวมถึงการสื่อสารด้วยพระวาจาอ่อนหวานที่จะสร้างความสัมพันธ์ที่ดีให้เกิดขึ้นในสังคม พระเจ้าแ
การบริหารราชการและการบำรุงประชาชน
341
การบริหารราชการและการบำรุงประชาชน
ย ๓๔๖ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พวกพาณิชกรรมทรัพย์เป็นต้นทุน ทรงอุดหนุนราชบุรุษด้วยเบี้ยเลี้ยงแลเบี้ยหวดให้มีกำลังเลี้ยง ตนแลขวนขวายในการงาน พวกชาวนาแลพวกพาณิชมีทางหาเลี้ยงชีวิตแล้ว ย่อม
เนื้อหาเกี่ยวกับการที่พระเจ้าแผ่นดินทรงดูแลและส่งเสริมพวกพาณิชและชาวนา โดยมีเบี้ยเลี้ยงช่วยคนหาเลี้ยงชีพ ทำให้ประชาชนไม่ประพฤติผิดกฎหมาย รัฐมีสันติสุข นอกจากนี้ยังเน้นความสำคัญของการบำรุงความสามัคคีใน
ความสำคัญของธรรมในชีวิต
342
ความสำคัญของธรรมในชีวิต
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ. ศ. ๒๔๗๗ ๓๔๗ ในปีนี้ (พ.ศ. ๒๔๗๗) จะเลือกธรรมมารับพระราชทานถวายวิสัชนา ๓ ประการ คือ ธัมมกามตา ความเป็นผู้ใคร่ธรรม ๑ อัตถกามตา ความเป็นผู้ใคร่ประโยชน์ ๑ รัฏฐาภิ
ในปี พ.ศ. ๒๔๗๗ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เลือกธรรมมารับพระราชทาน โดยมุ่งเน้นที่ความเป็นผู้ใคร่ธรรม และอัตถกามตา ซึ่งสะท้อนถึงความมุ่งมั่นในคุณธรรมและความสำคัญของการรักษาธรรมในชีวิตประจำวัน การดำเนินชีว
ปุพเพกตปุญญตา และอปจายนธรรม
345
ปุพเพกตปุญญตา และอปจายนธรรม
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ. ศ. ๒๔๗๘ ๓๕๐ ในปีนี้ (๒๔๗๘) จะเลือกธรรมมารับพระราชทานถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ ปุพเพกต ปุญญตา ๑ อปจายนธรรม ๑ พอเป็นนิทัสนนัย ปุพเพกตปุญญตา นั้น คือความที่บุคคล
ในบทความนี้จะสำรวจแนวคิดเกี่ยวกับปุพเพกตปุญญตาและอปจายนธรรมซึ่งมีอิทธิพลต่อบุคคลในสังคม การเกิดในตระกูลที่แตกต่างกันส่งผลให้มียศทรัพย์สมบัติต่างแต่ละคน ข้อความยังแสดงให้เห็นถึงการใช้สมบัติทั้งสี่เพื่อ
อาชวะและไมตรีในพระพุทธศาสนา
348
อาชวะและไมตรีในพระพุทธศาสนา
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ. ศ. ๒๔๘๐ ๓๕๓ ในปีนี้ (๒๔๘๐) จักเลือกมาถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ อาชวะ ความเป็นผู้ตรง ๆ ๑ ไมตรี ความเป็นมิตร ๑ อาชีวะ ความเป็นผู้ตรง ๆ นั้น ได้แก่ความไม่มีมายาส
ในปี พ.ศ. 2480 สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เน้นความสำคัญของอาชวะ ความเป็นผู้ตรง และไมตรี ความเป็นมิตร ที่มีต่อการประพฤติในพระพุทธศาสนา โดยกล่าวถึงอิทธิพลของน้ำใจและความจริงใจต่อผู้อื่นในประชาคมพระศาสนาเพ
อาชญากรรมและมิตรภาพในพระพุทธศาสนา
350
อาชญากรรมและมิตรภาพในพระพุทธศาสนา
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ๓๕๕ คดีอาชญาผู้รับสารภาพ โดยชื่นตา ทำความสะดวกแก่การพิจารณาก็ดี ก็เพื่อจะทรงนำพสกนิกร ให้รู้จักประพฤติต่าง ๆ ต่อผู้ปกครอง ทรงยกย่องข้าทูลละอองธุลีพระบาทผู้กราบท
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาคดีอาชญากรรมและการรับสารภาพ ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของอาชีวะสำหรับทั้งฝ่ายบรรพชิตและคฤหัสถ์ นอกจากนี้ยังอธิบายเกี่ยวกับลักษณะของมิตรและอมิตรในทางพระพุทธศาสนา โดยแบ่งออกเป็นสอง
หน้า15
353
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ๓๕๘ พ.ศ. ๒๔๘๑ ในปีนี้ จะเลือกธรรมมารับพระราชทานถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ สหกรณ์ ๑ พอเป็นนิทัศนนัย (ถวาย พ. ศ. ๒๔๗๒) ๑ สันติ
การรักษาสัจจะในพระพุทธศาสนา
354
การรักษาสัจจะในพระพุทธศาสนา
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ.ศ. ๒๔๘๒ ๑ ๓๕๙ ในปีนี้ (๒๔๘๒) จักถวายวิสัชนา ธรรม ๓ ประการ คือไมตรี สัจจะ ๑ รัฏฐาภิปาลโนบาย ๑ (ไมตรีถวาย พ. ศ. ๒๔๘๑) สัจจะนั้น ได้แก่ความซื่อตรงในกันแลกัน เป็น
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของสัจจะในความสัมพันธ์ทั้งในด้านมิตรภาพและครอบครัว แสดงให้เห็นว่าสัจจะเป็นธรรมที่ช่วยสร้างความสามัคคีโดยเฉพาะในชุมนุมชนในพระศาสนา ซึ่งสัจจะจัดเป็นพระบารมีที่สำคัญ ทำให้เกิดคว
ธรรมะกับอธรรม: การต่อสู้ระหว่างความดีและความชั่ว
356
ธรรมะกับอธรรม: การต่อสู้ระหว่างความดีและความชั่ว
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) เพื่อยังคนทั้งหลายให้ได้รับความร่มเย็นแห่งการปกครองเสมอหน้ากันแลป้องกัน ๓๖๑ ศัตรูภายนอก ไม่ให้มาย่ำยีดีฑา, ธรรมะแลอธรรม ๒ อย่างนี้ ปฏิปักษ์ต่อกันดุจขาวกับดำต่าง
ข้อความนี้ส่งเสริมให้ผู้คนสนใจในการปฏิบัติธรรมและสร้างความดี โดยอ้างอิงจากธรรมชาดก เอกาทส นิบาต เป็นมุมมองที่ให้ความหมายถึงการต่อสู้ระหว่างธรรมะและอธรรมะ ที่มีมาแต่โบราณ และการเชื่อมโยงกับชีวิตประจำวั
รัฏฐาภิบาลโนบายและหลักยุติธรรมในพระพุทธศาสนา
359
รัฏฐาภิบาลโนบายและหลักยุติธรรมในพระพุทธศาสนา
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ๓๖๔ (พ.ศ. ๒๔๘๓) ในปีนี้ (๒๔๔๓) จักเลือกมาถวายวิสัชนา ๓ ประการ คือ ธัมมกามตา ความเป็นผู้ ใคร่ธรรม ๑ อัตถกามตา ความเป็นผู้ใคร่ประโยชน์ ๑ รัฏฐาภิบาลโนบาย แผ่นดิน ๑
เนื้อหาเกี่ยวกับรัฏฐาภิบาลโนบายที่เกี่ยวข้องกับการปกครองและการรักษาความยุติธรรมในสังคม ระบุถึงความสำคัญของการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทและการลงโทษผู้กระทำผิดเพื่อความเป็นธรรมแก่ประชาชน ถือเป็นภารกิจของท่านผู้
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร)
364
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร)
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ. ศ. ๒๔๘๔ ๓๖๙ ในศกนี้ (๒๔๘๔) จักเลื่อมมาถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ ธิติ (ธิติถวายซ้ำ พ.ศ. ๒๔๗๑) ๑ ตาทิตา ด ธิติ เป็นคุณสมบัติ อันจะพึงปรารถนาทั้งในคดีโลก ทั้งในค
บทความนี้นำเสนอความสำคัญของธิติและตาทิตาในแง่ของคุณสมบัติที่พึงประสงค์ในทั้งคดีโลกและคดีธรรม โดยเชื่อมโยงกับพระราชดำรัสของพระเจ้าและความสำคัญของบัณฑิตที่ไม่หวั่นไหวต่อคำสรรเสริญหรือนินทา นอกจากนี้ยังเ
หน้า20
370
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ๓๗๕ พ. ศ. ๒๔๘๕ ในปีนี้ จักเลือกธรรมารับพระราชทานถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ ปฏิรูปเทสวาส G). การอยู่ในถิ่นอันสมควร ๑ ปฏิรูปการิตา ความเป็นผู้ทำให้เหมาะ (ถวาย พ. ศ.